به تغییرات ساختاری و کارکردی سامانه عصبی در پاسخ به تجربه و تحریک محیطی را شکل پذیری عصبی یا نرمش مغزی میگویند. برخلاف برداشتهای گذشته که این باور وجود داشت که تغییرات ساختاری مغز بعد از تولد متوقف میشود در حال حاضر نتیجه پژوهش ها نشان میدهد که مغز افراد حتی بزرگ سالان تحت تاثیر تجربههای محیطی تغییر مییابد. یکی از نخستین پژوهشها برای نشاندادن این پدیده مطالعه مگوآیر و همکارانش(۱۹۹۸، ۲۰۰۶) با رانندههای تاکسی بوده است. چنین یافتههایی درمورد حروف چینها و نوازندگان هم دیده شد.
یافته های فوق پژوهشگران و متخصصان امر را به ابداع فنون و روشهایی رهنمون ساخت تا تحت تاثیر فناوریهای نوین روشهایی را ارائه کنند که از جمله این روشهای نو ظهور، بازآموزی شناختی مبتنی بر رایانه، تحریک غیر تهاجمی مغز و آموزش از طریق واقعیت مجازی یا VR است.
واقعیت مجازی شکل پیشرفتهای از تعامل انسان و رایانه است که امکان تعامل با محیط رایانهای و غوطه ور شدن در آن به شیوهی طبیعی را برای کاربر فراهم میآورد. واقعیت مجازی میتواند تصور قرارداشتن در دنیا مصنوعی را ایجاد کند. در مطالعهای با استفاده از FMRI دیده شد که محیطهای مجازی میتوانند همان قسمتهایی از مغز را فعال کنند که در محیط واقعی فعال میشود.
امروزه از واقعیت مجازی در توانبخشی افراد با آسیب مستقیم به سر، افراد سکته کرده و حتی بهبود کارکرد فعالیتهای روزانه استفاده میکنند؛ همچنین از فنون واقعیت مجازی در درمان اختلالات اضطرابی، وسواسها، پنیکها، و کاهش وزن و …. استفاده میشود.
آموزش واقعیت مجازی با کمک عینکهایی صورت میگیرد که امکان رویت فضای سه بعدی را مهیا میسازد. در این عینکهای پیشرفته نرمافزارهایی جهت سوژههای مورد نظر تعبیه میشود هرچند در این خصوص در کشور ما در ابتدای راه هستیم اما خوشبختانه گامهای نویدبخشی درحال شکل گیری است.
از همکاران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی درخواست میشود در خصوص این قبیل روشهای نوین مساعی لازم را داشته باشند.
در این راستا در آینده نزدیک کارگاه مقدماتی آشنایی با واقعیت مجازی به صورت رایگان برگزار خواهد شد؛ همچنین در آینده کتابی تحت عنوان 《واقعیت مجازی برای مداخلههای روانشناختی و عصبشناختی》 به علاقهمندان ارائه خواهد شد.
نظرات کاربران